Archives: İqtisadi terminlər lüğəti

Ofşorluq

Ofşorluq — Şirkətlər və ya şəxslər, vergi yükünü azaltmaq məqsədi ilə, vergi cədvəlində daha az vergi tətbiq edən vəziyyətə düşən ölkələrdə dəyərləndirilən xidmətləri və ya məhsulları satmaq üçün ofşor şirkətlərindən istifadə edirlər.

Operativ gəlir

Operativ gəlir — Şirkətin əsas fəaliyyətinə aid olan gəlirlərdir. Operativ gəlir, məsələn, məhsulların satışından əldə edilən gəlirlər, xidmətlərin satışından əldə edilən gəlirlər, məhsulların hasilatından əldə edilən gəlirlər və s. kimi gəlir növlərini əhatə edir.

Opsion

Opsion – Qiymətli kağızlar, mallar və ya pul vəsaitləri gələcəkdə müəyyən şərtlərlə bu cür opsionun bağlanması anına və ya tərəflərin qərarına əsasən bu cür əldə etmənin anına satış qiymətlərinin təsbit edilməsi ilə əldə etməyə (satmağa) hüququ təsdiq edən sənəddir.

Optimal kapital strukturu

Optimal kapital strukturu — Şirkətin borc və öz kapitalı arasındakı optimal nisbətli dəyərdir. Şirkət kapital strukturu seçərkən borc və öz kapitalı arasında münasibəti və kredit dəyərinə uyğun optimal dəyəri təyin edir.

Optimal qiymətləndirmə

Optimal qiymətləndirmə — Şirkət tərəfindən istehsal edilən məhsulların və ya xidmətlərin qiymətləndirilməsində ən optimal qiymətin təyin edilməsi məqsədilə aparılan analitik və hesablamaları ifadə edir.

Orta sahibkar

Orta sahibkar — Bu qrupa işçilərinin orta siyahı sayı 51 nəfərdən 250 nəfərədək, illik gəliri 3000 min manatdan 30000 min manatadək olan sahibkarlar daxildir.

Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin 21 dekabr 2018-ci il tarixli 556 nömrəli Qərarı ilə “Mikro, kiçik, orta və iri sahibkarlıq subyektlərinin bölgüsü meyarları” təsdiq edilmişdir. Sahibkarlıq subyektlərinin mikro, kiçik, orta və iri sahibkarlıq subyektlərinə aid edilməsi meyarları onların işçilərinin siyahı sayı və illik gəliri əsasında müəyyən olunur.

Mikro, kiçik, orta və iri sahibkarlıq subyektlərinin bölgüsü meyarları haqqında daha geniş məlumat almaq üçün oxu: https://vmconsulting.az/iqtisadi-terminler-lugeti/sahibkar/

Sahibkara göstərilən xidmətlər

Unutmayın ki, şirkətinizin böyük və ya kiçik olmasından asılı olmayaraq maliyyə və mühasibat işlərini outsourcing etmək gərəyi yarana bilər. Çünki autsorsinq bütün dünyada geniş yayılmış xidmət sahələrindən biridir. Belə ki, siz şirkətinizin profilinə aid olmayan funksiyaları başqa ixtisaslaşdırılmış şirkətə ötürməklə xərclərinizi optimizasiya edə bilərsiniz. “VM Consulting” MMC-nin mühasib və konsultantları Azərbaycanda sahibkarlıq fəaliyyəti göstərən yerli və xarici müəssisələr üçün öz xidmətlərini təqdim edir. Şirkətin ixtisaslaşmış olduğu sahələr:

Outsourcing

Outsourcing – ingilis dilindən tərcümədə xarici mənbədən/resursdan istifadə deməkdir. Bu biznes proseslərini və/və ya bəzi biznes funksiyalarını üçüncü tərəf şirkətin (autsorser) rəhbərliyinə ötürmək məqsədilə xarici resursların cəlb edilməsidir. Burda məqsəd xərcləri azaltmaq, keyfiyyəti artırmaq və şirkətin rəqabət qabiliyyətini artırmaq üçün digər strateji məqsədlər ola bilər.

Müasir biznes mühitində autsorsinqə təbii bir hadisə kimi baxılır, çünki müəssisənin bu cür optimallaşdırılması müxtəlif funksiyaları üçüncü tərəf podratçılara həvalə etməklə əsas fəaliyyətlər üçün xərcləri azaltmağa kömək edir. Mühasibat uçotu, kadrların idarə edilməsi, marketinq və hətta istehsal proseslərinin bütün bloklarının autsorserə verilməsi şirkətlərin öz fəaliyyətlərini optimallaşdırmaq və yeni bazar şəraitinə uyğunlaşmaq imkanlarını artırmaq istəyi ilə bağlıdır.

Özəlləşmə

Özəlləşmə — İstehsal vasitələri üzərində mülkiyyətin dövlətdən müəssisə kollektivi üzvlərinin əlinə keçməsi.

Pandemiya

Pandemiya (yunan dilində πᾶν pan “bütün” və δῆμος demos “xalq” deməkdir) — infeksiya xəstəliklərinin bütün ölkələri, qitələri və ya hətta bütün dünyanı əhatə edərək yayılması halıdır. Pandemiya, yerli səviyyədəki bir epidemiyadan fərqli olaraq, geniş coğrafi ərazilərə və çox sayda insanlara təsir edən infeksiya xəstəliklərinin qlobal yayılmasını ifadə edir. Bu, adətən, yeni bir infeksiya törədicisinin insan populyasiyasında peyda olması və ya mövcud törədicilərin mutasiya etməsi nəticəsində baş verir, bu da insanların həmin patogenə qarşı immunitetinin olmamasına səbəb olur.

Pandemiyanın əsas özəllikləri aşağıdakılardır:

  • Qlobal Yayılma: Xəstəlik dünyanın müxtəlif hissələrində, bir neçə ölkədə və qitədə yayılır.
  • Yüksək Yoluxuculuq: Yüksək yoluxma səviyyəsi və sürətli yayılma xarakterikdir. Bu, xəstəliyin hava-damcı, kontakt və ya başqa yoluxma yolları ilə asanlıqla keçməsi ilə bağlıdır.
  • İmmunitetin Olmaması: Yeni və ya mutasiyaya uğramış patogenlərə qarşı geniş miqyasda immunitetin olmaması.
  • Kütləvi Təsir: Yoluxma səviyyəsinin yüksək olması nəticəsində əhali arasında geniş yayılma və sağlamlıq sistemlərinə böyük təzyiq.

Pandemiya ilə mübarizə əhali arasında geniş miqyaslı profilaktik tədbirlər, peyvəndləmə kampaniyaları, infeksiyanın yayılmasını məhdudlaşdırmaq üçün sərt karantin tədbirləri və beynəlxalq səviyyədə koordinasiyalı səyləri əhatə edir. Pandemiya zamanı əhalinin maarifləndirilməsi, həmçinin tibbi və sosial dəstək sistemlərinin gücləndirilməsi çox böyük önəm daşıyır.

Pandemiyanın qarşısını almaq və idarə etmək üçün əhali arasında xəstəliklərə qarşı immunitetin artırılması, infeksiya törədicilərinin yayılmasının monitorinqi və analizi, eləcə də xəstəliklərin erkən aşkarlanması və müalicəsi üzrə beynəlxalq əməkdaşlıq vacibdir. Pandemiya dövrlərində, həmçinin xəstəliyin öyrənilməsi və onunla mübarizə metodlarının işlənib hazırlanması məsələləri ilə epidemiologiya sahəsi məşğul olur.

Peniya

Peniya — təyin edilmiş ödəniş müddətinin pozulmasına görə hər bir vaxtı keçmiş gün üçün ödənilməsi məbləğdən faizlə tutulan pul məbləğidir.